I. GİRİŞ

Önceki yazılarımızda bulabileceğiniz üzere, mevzuatımız kapsamında bir eser ortaya koyabilen kişiler herhangi bir başvuru veya tescil işlemi yapmaksızın eser sahipliğinden doğan hakları kullanabilmektedir. Her ne kadar, eser sahipliği ve bu durumdan doğan hakların kendiliğinden doğduğu ifadesini kullansak da hukukta ispat her şeydir ve bu nedenle herhangi bir ihtilafta hak sahibi olduğunuzu kanıtlayabilmek için uygulamada eser sahiplerine telif hakkı tescil belgesi alabilmelerine olanak sağlanmıştır.

İşte biz de bu yazımızda, telif hakkı tescil belgesi nasıl alınır, telif hakkı için nereye başvurulur gibi soruların cevaplarını sizler için özetlemeye çalışacağız.

II. TELİF HAKKI TESCİL BELGESİ NEDİR, NASIL ALINIR ?

Telif hakkı tescil belgesi, yalnızca kişinin beyanını esas alan ve kişiye doğrudan herhangi bir hak vermeyen ancak olası bir ihtilafta ihtilaf konusu esere ilişkin hak önceliği / hak sahipliği olduğu ispatında kullanılabilecek bir belgedir.

Bu bağlamda, telif hakkı tescil belgesi için başvuru yapmak isteye bir kişinin; Telif Hakları Genel Müdürlüğü’nün resmi sitesi olan telifhaklari.gov.tr sitesi üzerinden “isteğe bağlı tescil-kayıt” ibaresine tıklaması ve akabinde e-devlet şifreniz ile gireceği Telif Hakları Müdürlüğü E-Belge Sistemi ekranına ulaşması gerekmektedir.

Belirtilen işlemleri yaptığınızda karşınıza yukarıdaki ekran çıkacaktır. Buradan T.C. vatandaşı, kamu kurumu, şirket, dernek, vakıf, sendika ve gerçek kişilerce işletilen ticari işletme kişilerinden birinin seçilmesi ve işleme devam edilmesi gerekmektedir.

Sistem adım adım sizi yönlendirmekte ve öncelikle eser sahibine ilişkin bilgileri aldıktan sonra esere ilişkin bilgilerin sisteme girilmesi talep edilmektedir. Tüm bu aşamaları takip ettikten sonra sistem size online olarak başvurunuzun yapıldığını bildiren bir evrak oluşturur, söz konusu evrakı bizzat kendiniz Telif Hakları Genel Müdürlüğü’ne gelerek ya da posta yoluyla göndererek başvuru işlemini tamamlayabilirsiniz.

Bu noktada belirtmek gerekir ki, telif hakları kapsamında fikirler değil somut hale gelmiş – duyularla algılanabilen eserler koruma kapsamına alındığından esere ilişkin somut evrakınızı (senaryo ise basılı metni, resim ise resmin bir örneğini) başvuru evrakınız ile birlikte Kurum’a sunmanız gerekecektir.

Son olarak, telif hakları tescil belgesi başvuru işlemi için 2019 yılında 163,25 TL tutarında bir hizmet bedelinin olduğunu belirtmekte fayda görüyoruz. Söz konusu bedelin başvuru yapılmadan önce yatırılması zorunludur, zira online başvuru sırasında dekont numarası bilgisi alınmaktadır. Ve yine bu dekont aslı da Kurum’a teslim sırasında başvuru evraklarının arasında yer almalıdır.

Tüm bu işlemlerin akabinde, Kurum’un aradığı bütün şartları sağlayan (yukarıda açıkladığımız işlem silsilesini tamamlayan) başvurular Kurum tarafından onaylanmakta ve başvuru sahipleri eser sahibi olduklarına ilişkin telif hakkı tescil belgesi almaya hak kazanmaktadır.

III. SONUÇ

Kanun koyucu eser sahipliğinden doğan hakların eser sahibine geçmesi için herhangi bir tescil işleminin yapılmasını şart koşmamış aksine söz konusu hakların eserin meydana gelmesi ile birlikte doğduğunu belirtmiştir. Ne var ki, uygulamada olası ihtilaflara karşı kendini ve eserini korumaya almak isteyen eser sahipleri yönünden telif hakkı tescil belgesi adı altında bir belgenin isteğe bağlı olarak tanzim edilebilmesi mümkündür.

Yukarıda da belirttiğimiz üzere, telif hakkı tescil belgesi halihazırda hak sahibi olan eser üreticilerine başkaca bir hak tesisi sağlamamakta olup işbu tescil belgesi yalnızca ispat aracı olarak kullanılabilecek bir belgedir.

Ancak bu belgenin başvuru süreci kişileri zorlamayacak ve oldukça cüzi bir ücret karşılığında gerçekleşebildiği için özellikle kamuoyuna sunulacak eserler yönünden bir koruma kalkanı tesis edebilmesinin mümkün olduğunu söyleyebiliriz. Ne var ki, değindiğimiz üzere herhangi bir hak tesisi etkisi yapmayan bu belge yerine hak sahipliği iddiasında kullanılabilecek başkaca ispat araçları da mevcuttur.

Bu bağlamda, telif hakkı tescil belgesi alıp almamak eser sahiplerinin insiyatifinde bir durum olup özellikle kamuoyuna sunulacak eserlerde hukuki bir danışmanlık alınarak bu işlemin gerçekleştirilmesinde fayda bulunduğunu söyleyebiliriz.

Daha fazla bilgi ve danışmanlık için İletişim bölümünden ulaşabilirsiniz.