Bilindiği üzere, sosyal medya platformlarında, herkese açık veya gizli seçenekleriyle paylaşım yapabilmek mevcut. Peki, hesap sahibinin ürettiği fikir ve sanat ürünleri yine kendi rızası ile herkese açık seçeneği ile paylaşılsa, söz konusu fikir ve sanat ürünleri telif hakkına konu olmaktan çıkar mı ? Bu yazıda, Twitter sosyal medya platformunda paylaşılan “tweetler” üzerinde bu soruya cevap aranacaktır.

Bu noktada, eser ve alenileşmiş eser kavramlarının açıklanması gerekecektir, şöyle ki Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nda;

Eser; sahibinin hususiyetini taşıyan ve ilim ve edebiyat, musiki, güzel sanatlar veya sinema eserleri olarak sayılan her nevi fikir ve sanat mahsulleri,

Alenileşmiş eser ise; hak sahibinin rızasıyla umuma arz edilen bir eserler olarak tanımlanmıştır.

Bununla birlikte, Kanun’un 20.maddesi “Alenileşmiş eserlerden, eser sahibine münhasıran tanınan faydalanma hakkı, bu Kanunda mali hak olarak gösterilenlerden ibarettir.” hükmünü haiz olup kanun koyucu alenileşmiş eser niteliğindeki eserlerde Kanun’da sıralanan mali haklar (işleme, çoğaltma, yayma, temsil, umuma iletim hakları) yönünden eser sahibinin münhasır hak sahibi olduğunu açıkça düzenlenmiştir.

Dolayısıyla, yukarıdaki eser tanımına uygun nitelikteki bir fikir ve sanat ürünü, her ne kadar sahibinin rızası ile alenileşmiş olsa da Kanun’da öngörülen telif haklarından yine yukarıda sıralanmış mali haklara konu olabilmektedir.

Bu bağlamda, Twitter adlı sosyal medya platformunda “gizli olmayan” bir hesaptan yani herkesin erişebileceği biçimde umuma arz edilen ve eser niteliğini taşıyan bir tweet, hesap sahibine Kanun’da öngörülen işleme, çoğaltma, yayma, temsil ve umuma iletim hakları yönünden münhasır hak sağlamaktadır. Ayrıca, tweeti paylaşan kişi, – Kanun’dan doğan işbu haklar sayesinde – sıralanan haklarının Kanun’a aykırı olarak ihlal edilmesi nedeniyle ihlali gerçekleştiren kişi ve/veya kurumlara karşı açılabilecek hukuk ve ceza davalarında da taraf ehliyetine de sahip olacaktır.

Özetle, Kanun’da öngörülen eser tanımına uyan herhangi bir fikir ve sanat ürününün herkese açık olacak şekilde paylaşılması yani alenileştirilmesi eser sahibini (hak sahibini) yine Kanun’da öngörülmüş olan münhasır mali haklardan mahrum bırakmamakta hatta aksine, olası bir hak ihlali durumunda bu kişilerin muhtelif hukuk ve ceza davalarında taraf ehliyetine haiz olduğu kabul edilmektedir.