Geçtiğimiz günlerde bazı sosyal medya fenomenlerinin dolandırıcılıktan tutuklandığı yönünde haberler yayınlandı. Bu haberlerde, sosyal medya fenomenlerinin “işbirliği” kapsamında ürettikleri içeriklerde hukuka aykırılık olduğu, kişilerin ödül adı altında yanıltıldığı ve kişilerden para alındığı iddiası ileri sürüldü. Halihazırda yürütülen bir soruşturma olması nedeniyle, soruşturmanın gizliliğini ve akıbeti etkilememek adına olay içeriğiyle ilgili bir yorumda bulunmayacağım ancak gelin sosyal medya fenomenlerinin işbirliklerinde karşılaşabileceği olumsuzluklardan ve hukuki sorumluluk hallerinden konuşalım.

Bir marka, hukuki adıyla reklamveren, işbirliği teklifinde bulunduğunda bir fenomenin öncelikle reklam sektöründeki adıyla “brief” yani görev talimatına dikkat etmesi gerekir. Üretilmesi gereken içeriğin hangi sosyal medya platformunda, hangi içerik türünde üretileceği, içeriğin sahip olması gereken asgari süre, içeriğin tekrarlanıp tekrarlanmayacağı, tekrarlanacak ise periyodu, yayın zamanı gibi gibi birçok değişkenin incelenmesi önem arz ediyor. Aynı şekilde, içeriğin ihtiva ettiği mal veya hizmetin nasıl ve kim tarafından üretildiği, hitap ettiği kitle ve satış amacı da bir içeriğin hukuka uygun olup olmadığını belirleyen önemli faktörler arasında.

Saydığım hususlar, bir içerik pazarlamasında (influencer marketing alanında) önemli hususların başlıca unsurları olmakla birlikte, şüphesiz ki sürekli içerik üreten bir kişinin, tek başına tüm bu unsurları analiz etmesi özellikle bu hızlı akan sosyal medya alanında pek mümkün değil. Şayet böyle bir analiz imkanı olsaydı, haberde adı geçen sosyal medya fenomenleri, yüksek ihtimalle tutuklama gibi ağır bir cezai tedbirle karşılaşmazlardı.

İster sosyal medya fenomeni olun ister içerik üreticisi ya da bir ajans çalışanı (metin yazarı, içerik yazarı, sosyal medya uzmanı ya da menajer); hukuka uygun olmayan bir içerik üretildiğinde, o içeriği meydana getiren ve/veya yayınlayan ya da aracılık eden kişi olarak birtakım hukuki ve cezai sorumluluklarla karşılaşabilirsiniz. Zira içerik yayınlandığı andan itibaren gerek ticari alanda gerek kamusal alanda etkilerini göstermeye başlar. Bu etkiler, ticari alanda rakipleri zarara uğratma, haksız rekabete neden olma veya ticari haklara tecavüz olabileceği gibi kamusal alanda tüketiciyi yanıltma, toplum sağlığını olumsuz yönde etkileme veya dolandırıcılık gibi kendini gösterebilecektir.

Peki hukuki sorumluluğunuzun doğmasını önlemek / azaltmak için ne yapabilirsiniz ? Bir içeriğin, reklamveren tarafından gelen brief anından itibaren hukuka uygunluk denetiminden geçmesini sağlamalısınız. Reklamverenden içerik ve pazarlanması istenen ürün hakkında ayrıntılı bilgi isteyebilir ya da konuyla ilgili araştırma yapabilirsiniz. İşbirliğinden doğacak sorumluluk hallerini ve sonuçlarını reklamveren ile yapacağınız bir sözleşmede hüküm olarak eklenmesini sağlayabilirsiniz. Bunun için bir internet araştırmasının ya da menajerin yeterli olacağını düşünüyorsanız, bir daha düşünmenizi tavsiye ediyor ve hukuk, hukukçuların işidir, onlara bırakın diyorum. Alacağınız hukuki danışmanlıkla, yapacağınız işbirliğinde, sizi bekleyen potansiyel tehlikeleri ve haklarınızı bilebilir, dahası işbirliğinin anayasası niteliğindeki sözleşmeyi lehinize olacak şekilde düzenleme imkanı bulabilirsiniz.

Daha fazla bilgi ve danışmanlık için iletişim sekmesinden büromuza ulaşabilirsiniz.