I. GİRİŞ

Gün içinde en çok vaktimizi alan etkinliklerden biri de sosyal medya. Her geçen gün yapılan güncellemeler ve etkisi altına aldığı kişi sayısı artan sosyal medya, son birkaç senedir markalara ticari değer kattığı gibi kişilere de gelir sağlayan bir mecra haline dönüştü. Burada belirli bir kitle edinen kişiler, bu etkinliklerini bir iş haline getirerek, artık bir meslek olarak kabul edebileceğimiz blogger, influencer, sosyal medya fenomeni vb. kişiler haline geldiler.

Haliyle, her işte olduğu gibi bu kişiler de yaptıkları paylaşımlardan kazanç sağlamak niyetinde olup bu doğrultuda markalarla işbirliği yoluna gitmekteler. Bu kişilerin, markalarla yaptığı işbirliği neticesinde ciddi oranda gelir elde ettiği bilinmektedir. Kısaca bu kişiler kitleleri markaların talepleri doğrultusunda yönlendirmek için içerik üretmekte ve markalar da üretilen içeriğin karşılığı olan ücreti ödeme borcu altına girmektedirler.

İşte okumakta olduğunuz yazıda, blogger, influencer, sosyal medya fenomeni niteliğindeki kişilerin yürüttükleri ticari faaliyetlerde kullandığı sosyal medya kullanıcı adlarının bir marka olup olmayacağına değineceğiz.

II. MARKA NEDİR ? UNSURLARI NELERDİR ?

6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu (SMK) m.4 Marka kavramını “bir teşebbüsün mallarının veya hizmetlerinin diğer teşebbüsün malları veya hizmetlerinden ayırt edilmesini sağlayan ve marka sahibine sağlanan korumanın konusu açık ve kesin olarak anlaşılmasını sağlayabilecek şekilde sicilde gösterilebilir olması şartıyla kişi adları dahil sözcükler, şekiller, renkler, harfler, sayılar, sesler ve malların veya ambalajların biçimi olmak üzere her tür işaret” olarak tanımlamıştır.

Kanun koyucunun yukarıdaki tanımı doğrultusunda, herhangi bir işaretin marka sayılabilmesi için aşağıdaki unsurlara sahip olması gerekmektedir, şöyle ki;

• İşaretin bir teşebbüsün mal veya hizmetleri hakkında olması
• Diğer mal veya hizmetlerden ayırt edici bir özelliğinin bulunması
• Markadan doğan hukuki korumanın konusunun açık ve kesin biçimde belli olması
• Kanunda öngörülen mutlak ret nedenlerinden birine haiz olmaması (SMK m.5)

Yukarıda sıralanan unsurlara sahip bir işaret marka olma unsurlarına haiz olup kanunda öngörülen geçerlilik şartlarına uygun bir başvuru yapılması halinde tescilli bir marka olabilecektir.

III. SOSYAL MEDYA KULLANICI ADLARININ MARKA NİTELİĞİ

Yazının giriş kısmında, sosyal medyayı ve burada edinmiş oldukları kitlelerle olan etkileşimlerini meslek haline getiren kişilerin varlığından söz etmiştik. Söz konusu kişilerin markalarla işbirlikleri uyarınca üretmiş oldukları içerikler yürüttükleri ticari faaliyeti oluşturan bir ürün niteliğini taşımaktadır.

Bunun yanı sıra, her kişinin yazı dili ve üslubu birbirinden farklı olup bu kişilerin içerik ürettikleri alana ve hedef kitlelerine göre yeni, ayırt edici üsluplar geliştirmiş olduğu da bir gerçektir. Zira birbirinden farklı karakterlere sahip sosyal medya kullanıcıları, takipçisi olduğu hesapları birbirinden farklı içerik ve üsluplara sahip olması nedeniyle takip etmektedir. Dolayısıyla sosyal medya meslek erbablarının aynı alandaki deyim yerindeyse meslektaşlarından ayırt edici özellikleri bulunmaktadır.

Kaldı ki, marka sınıflarına ilişkin olarak tarafı olduğumuz Nice Anlaşması’nın 45 sınıf bulunmakta olup sosyal medyadaki kitlelerine markaların ürünlerini tanıtan vb. ücretli ortaklık, sponsorluk faaliyetlerinde bulunan kişilerin yapmış oldukları faaliyet 35.Sınıf’ta yer alan “Reklamcılık, pazarlama ve halkla ilişkiler ile ilgili hizmetler, ….., reklam amaçlı tasarım hizmetleri, alıcı ve satıcılar için online pazar yeri (internet sitesi) sağlama hizmetleri” kapsamına girmektedir. Hal böyle olunca, blogger, influencer gibi kişilerin yapmış oldukları hizmet sınıfı belirli olup markanın 3.unsuru olan “markanın doğan hukuki korumanın konusunun açık ve kesin biçimde belli olması” unsuru da somut olayda mevcut hale gelmektedir. 

IV. SONUÇ

Sosyal medya platformlarında yeni hesap oluştururken her ne kadar önceden alınmış bir kullanıcı adı tekrar kullanılamasa da sosyal medya hesaplarını ticari faaliyet – meslek haline getirmiş olan kişilerin yürüttükleri ticari faaliyetlerini güvence altına almak adına daha kapsamlı bir hukuki koruma yoluna başvurmaları uygun olacaktır.

Bu doğrultuda, sosyal medyada bu kişilerin tanınırlığını sağlayan kullanıcı adları yürütülen ticari faaliyet noktasında büyük önem arz etmekte olup özellikle bu kullanıcı adları yönünden bir hukuki koruma kalkanının oluşturulması gerekmektedir. Dolayısıyla ticari faaliyetle uğraşan büyük küçük her kimsenin, hedefi olan markalaşma yolu bu kişiler açısından en uygun adım olacaktır.

İşte bu nedenle, yukarıda markanın unsurları incelenmiş olup sosyal medyayı iş yeri haline getirmiş kişilerin buradaki kullanıcı adlarının marka olup olamayacağı hususu tartışılmıştır. Verilen bilgiler ışığında; kullanıcı adlarının, bir teşebbüse konu hizmete konu olduğu kesin olup bu adların aynı zamanda ayırt edici özelliklere haiz olması gerektiği de aşikardır. Ayrıca, yürütülen ticari faaliyet tarafı olduğumuz Nice Anlaşması’nın 35.faaliyetinde adı geçen reklamcılık ve devamındaki faaliyetler arasında sayılabilecektir.

Tüm bu izahat karşısında, sosyal medya kullanıcı adlarının marka niteliğine haiz olabileceği ve usulüne uygun bir başvuru sonrası sahibine marka sahibi olmaktan doğan hakları sağlayacağı söylenebilecektir. 

Daha fazla bilgi için İletişim bölümünden ulaşabilirsiniz.

Influencer Marketing ile ilgili yazımızın linki ise yine burada !!